Değerli Basın Mensupları, Değerli Kamuoyu;

Bir uzman kuruluşu olan Sosyal Pediatri Derneği yönetim kurulu olarak, ülkemizde son yıllarda giderek artan aşı reddi ve bilim dışı önerilerle ilgili endişelerimizi sizinle paylaşmak istiyoruz.

Aşılar her yıl dünyada 2 milyondan fazla kişinin yaşamını kurtarmaktadır. Tüm çocuklar uygun şekilde aşılanabilse 1.5 milyon daha canın kurtulacağı bilinmektedir. Bu veriler aşı firmalarının ileri sürdüğü veriler değil, Dünya Sağlık Örgütü ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu’nun verileridir.

Dünyadan değil de kendi yaşamımızdan yola çıktığımızda da anılarımız bize aynı şeyi anlatmaktadır. Çok değil, 30 yıl önceyi düşündüğümüzde yakınlarımızın kaç aşıyla önlenebilir ölüm, kalıcı engellilik ya da hastalıkla boğuştuğunu, kaçının sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmekten mahrum kaldığını hatırlamak güç değildir. Bu hastalıklardan ne difteri kayboldu yeryüzünden ne kızamık, ne çocuk felci ne de boğmaca. Artık bu hastalıkları çok az görmemizin nedeni 1980’li yıllardan itibaren sürdürdüğümüz yüksek bağışıklama oranlarıdır. Dolayısıyla aşı reddi oranları arttıkça, bu hastalıkların yeniden ve çok üzücü bir şekilde tüm halkımızın sağlığını tehdit edeceği açıktır. Çocuklarımızın sağlıklı yaşam hakkının en temel bileşenlerinden biri olan aşıların yerini alabilecek alternatif bir uygulama yoktur.

Sağlıklı beslenme hastalıklardan korunmak için gerekli, ama tek başına yeterli bir yöntem değildir. Tüm bu verilere karşın, aşı yerine havuç, lahana önerilmesini hayretle izlemekteyiz. Bu önerinin geçerli ve güvenilir bir öneri olup olmadığını değerlendirme konusunda halkımızın sağduyusuna güvenimiz tamdır.

Bilim insanları olarak biz, “aşı olmayın havuç yiyin” diyen hekimlere aşağıdaki soruları sormak isteriz: Bunu kanıtlayan kaç bilimsel çalışmanız vardır, bu çalışmalarınız uluslararası kabul görmüş bilimsel dergilerde yayınlanmış mıdır? Örneğin difteriyi önlemek için kaç kilo havucu, günde kaç kez, ne kadar süreyle tüketmeliyiz? Yaşa göre doz sınırları nelerdir? Havuç yiyemeyecek kadar küçük bebekler neyle korunacaktır? Kızamık, çocuk felci ya da gripten korunmak için farklı havuç doz önerileri var mıdır? Havucun hastalıktan koruyacak şekilde standard üretimi nasıl sağlanacaktır? Havuç yemeye kaç gün ara verirsek yeniden hastalığa açık hale geliriz? Havuç dünyada beş bin yıldan beri bulunan bir bitki olduğuna göre niye bu hastalıklar ancak aşılarla kontrol altına alınabilmiştir?

Bu örnekte dile getirmeye çalıştığımız soruların yanıtları aşılar için çok nettir. Aşıların son derece etkin ve güvenilir oldukları bilimsel çalışmalarla, hastalık ve ölüm kayıtlarıyla defalarca ve her ülkede kanıtlanmıştır.

Buna karşın, aşılarla elde edilen sağlık kazanımlarını görmezden gelerek, umursamayarak, kendilerini ekranlara, çeşitli sosyal medya kanallarına, gazete sayfalarına atanların ‘reklamın iyisi kötüsü olmaz’ mantığıyla sansasyon yaratma çabasında olduklarını düşünmekteyiz. Bu eğilim ve sorumsuz açıklamalar sürdükçe reklamın iyisini kötüsünü bilmeyiz ama halk sağlığı için ölümcül olanına tanıklık edeceğimizden endişeliyiz.

Temel uğraş alanı koruyucu çocuk sağlığı olan Sosyal Pediatri Derneği olarak, herkesi bilimsel düşünmeye ve bilim yolunda olmaya; kamu sağlığını tehlikeye düşürecek davranışlardan kaçınmaya davet ediyoruz.

Saygılarımızla,

Yönetim Kurulu Başkanı
Prof. Dr. Gülbin Gökçay